Millet Evet Dedi Türkiye Kazandı

81 İLİN 48'İ 'EVET' 33'Ü 'HAYIR' DEDİ

Sürekli krizler üreten parlamenter sistem yerine cumhurbaşkanlığı sisteminin getirilmesini öngören referandum için Türkiye dün sandık başına gitti. Katılım oranının yüzde 86'ları geçtiği oylama sonrasında zaferi kucaklayan AK Parti ve MHP'nin önü çektiği 'evet' cephesi oldu.

EZİCİ ÇOĞUNLUKLA 'EVET'
Karadeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde 'ezici' bir 'evet' çıktı. Bu iki bölgedeki AK Parti ağırlığı kendini sandıklarda da hissettirdi. Ege, Akdeniz, Marmara bölgelerinde ise kıran kırına bir mücadele vardı. CHP'nin kalesi olarak bilinen İzmir'de yine 'hayır' çıktı. Türkiye'nin en büyük iki şehri İstanbul ve Ankara'da ise nefes kesen bir mücadele yaşandı. Bu iki ilde 'hayır' oyları önde çıksa da çok küçük bir farkla 'evet'ler ensesindeydi. İstanbul'da yüzde 48.7 'evet', yüzde 51.28 'hayır', Ankara'da yüzde 48.9 'evet', yüzde 51.9 'hayır' oyu çıktı. İllere göre dağılıma bakıldığında ise 81 ilin 48'i yeni sisteme onay verdi. 33 ilde ise 'hayır'lar öndeydi. Sahillerdeki tablo eskisi gibiydi.

13 BÜYÜK ŞEHİR DEN 'EVET'
Büyükşehirlerden Kayseri, Gaziantep, Konya, Samsun, Ordu başta olmak üzere 13 büyükşehir 'evet' dedi. Konya yüzde 72.8, Kayseri yüzde 67.7, Erzurum yüzde 74.5, Gaziantep yüzde 62.4, Şanlıurfa yüzde 70.8 'evet' oyu kullandı. Diğer büyükşehirlerde ise 'hayır' oyu çıktı.

HDP BÖLGEDE KAN KAYBETTİ
Referandumda Kandil ile birlikte 'Hayır' için çalışan HDP'nin bölgedeki illerde yüzde 16'ya varan oy kaybına uğradığı görüldü. 1 Kasım 2015 seçimleri ile 16 Nisan referandum sonuçları kıyaslandığında HDP'nin yaklaşık Diyarbakır'da yüzde 5, Mardin'de yüzde 9, Şırnak'ta yüzde 14, Van'da yüzde 7, Ağrı'da yüzde 12, Hakkari'de yüzde 16, Muş'ta ise yüzde 13 eridiği anlaşıldı.

İŞTE YENİ SİSTEMİN KAZANDIRDIKLARI
Türkiye dün gerçekleşen referandumda tarih yazdı. Millet "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi" değişikliğine 'evet' dedi. İşte yeni sistemin getirdikleri:
Yargı yetkisinin "Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanacağına" hükmü "Bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır" şeklinde değiştirildi.
 2019 seçimi ile bundan sonra TBMM vekil sayısı 550 değil 600 olacak. Bu tarihe kadar Cumhurbaşkanı ve TBMM görevine devam edecek. Seçilme yaşı 25'ten 18'e indi.
 6 ay içinde TBMM yeni içtüzüğünü çıkaracak. Hâkimler Savcılar Kurulu (HSK) üyeleri 30 gün içinde seçilecek. Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kaldırıldı. Sivil mahkemelerle yargıda birlik sağlandı.
 Cumhurbaşkanı, bugünden itibaren parti üyesi ya da yöneticisi olabilecek.
 TBMM seçimleri 4 yıldan 5 yıla çıktı. Aynı gün hem Meclis hem Cumhurbaşkanı farklı sandıklarla seçilecek. Cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 50'nin üzerinde oy alan aday çıkmazsa ikinci tur yapılacak.
 Cumhurbaşkanı isterse partisine üye olabilecek. Bir kişi 5 yıllığına en fazla iki kez Cumhurbaşkanı olabilecek. Son genel seçimde yüzde 5 oy alan siyasi partiler ile 100 bin seçmen Cumhurbaşkanlığı için aday gösterebilecek.
 Cumhurbaşkanı yürütmenin başı olacak. Başbakan olmayacak. Cumhurbaşkanı, yardımcılarını ve bakanları atayıp görevden alabilecek. Üst düzey bürokratları atayacak.
 Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisi ile ilgili konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkartacak. Kararname ile kanunlarda farklı hükümler varsa kanunlar uygulanacak.
 Cumhurbaşkanı sadece vatana ihanet suçundan yargılanabiliyordu. Değişiklik ile Cumhurbaşkanı hakkında bir suç işlediği iddiasıyla TBMM'de 301 milletvekilinin imzası ile soruşturma önergesi verilebilecek. Yapılan gizli oylamada 360 kabul oyu çıkarsa soruşturma komisyonu kurulacak. 400 vekilin oyu ile Yüce Divan'a sevk edilecek.
 Cumhurbaşkanı tarafından Bakan ya da Cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atanan kişi milletvekili ise vekilliği düşecek. Cumhurbaşkanı Meclis seçimlerinin yenilenmesi kararı verebilecek. Bu kararı verirse kendi görevi de sona erecek ve yeniden Meclis ve Cumhurbaşkanı seçimleri gerçekleşecek. TBMM ise 360 oyla erken seçim kararı alabilir.
 Cumhurbaşkanı OHAL kararını Meclis onayına sunabilecek. Meclis de OHAL süresini kısaltma, uzatma veya kaldırma yetkilerini kullanacak.
 Cumhurbaşkanı bütçesini hazırlayıp TBMM onayına sunacak. Meclis, onay vermezse yeni bütçe kabul edilene kadar bir önceki yılın bütçesi yeniden değerleme rakamlarına göre arttırılarak tekrar yürürlüğe konulacak.
 Sıkıyönetim uygulaması Anayasa'dan çıkartılıyor. Devlet Denetleme Kurulu'na TSK'yı denetleme yolu açıldı ve Jandarma Genel Komutanı MGK üyeliğinden çıkartıldı.

REKOR BAYBURT VE HARRAN'DAN
Referandum rekorunu Bayburt kırdı. Bayburt, yüzde 81.79'luk oranla sandığından en yüksek 'evet'i çıkaran il oldu. Bayburt'u ise yüzde 75.58 ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın memleketi Rize izledi. Bir önceki halk oylamasında yüzde 96.32 ile sandıktan en çok 'evet' çıkaran Adıyaman'ın Sincik ilçesi, bu oylamada liderliği Şanlıurfa'nın Harran ilçesine kaptırdı. Harran sandıktan yüzde 97.27 'evet' oyu çıktı.

MEMLEKETLERİ LİDERLERİ UTANDIRMADI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın memleketi Rize'de 'evet'lerin oranı yüzde 75.56 oldu. İlçesi Güneysu'da ise 'evet'lerin oranı yüzde 89.91'e yükseldi. Başbakan Binali Yıldırım'ın memleketi Erzincan'da yüzde 60.50 'evet' oyu çıktı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun memleketi Tunceli'de ise yüzde 80.45 oranında 'hayır' çıktı. MHP lideri Devlet Bahçeli'nin memleketi Osmaniye'de ise yüzde 57.81 'evet' çıktı.

CHP İTİRAZ İÇİN SONUÇLARI BEKLEMEDİ
Referandum sonuçlarını evinde takip eden CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 21.00 sıralarında parti genel merkezine gelerek kurmaylarıyla görüştü. Bu arada genel merkeze gelen bazı partililer yönetime ve Kılıçdaoğlu'na tepki göstererek, "Kemal İstifa" sloganı attı. Toplantı sonrası basın açıklaması yapan Kılıçdaroğlu, "Milletin kararına saygılıyız ama milletin kararına YSK gölge düşürmüştür" dedi. Referandum sonuçlarını parti genel merkezinde izleyen CHP'liler arasında sonuçların gelmesiyle itiraz sesleri yükseldi. Genel Başkan Yardımcısı Erdal Aksünger sandıkların yüzde 60'ına itiraz ettiklerini söyledi. SABAH