10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü

Elazığ Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şubesi, Ruh Sağlığı Programları Birimi 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü sebebiyle yazılı bir açıklama yaptı.

Sağlık denildiğinde çoğunlukla beden sağlığı anlaşılmaktadır. Oysa sağlık, ruh sağlığı ve beden sağlığının bütünüdür. Ruh sağlığı olmadan sağlık olmaz. Beden sağlığı ruh sağlığını da etkiler. Birçok kişide bedensel hastalık ortaya çıkabilir. Beden hastalığı olanlar ciddi ruh sağlığı sorunlarıyla karşılaşma riski altındadır. Hem bu bedensel hastalığın kendisi hem de tedavi süreci kişide düşünce ve duyguları etkiler. Ciddi bedensel hastalıklar insanda belirsizlik, gelecek endişesi, umutsuzluk; ağrı veya ameliyatla başa çıkma, tedaviye alışma, hastalığın yarattığı yeti yitimine uyum sağlama güçlüğü, başkasına bağımlı olma korkusu yaratır.

Öte yandan, ruh sağlığı genel sağlıkla bağlantılıdır. Ruhsal hastalığı olan kişilerde bedensel sağlığa yönelik olumsuz-zararlı davranışlar artar, ruhsal sorunlar ve stres diğer bazı bedensel hastalıklara zemin hazırlar ya da var olan bedensel hastalıkların gidişini kötüleştirir. Aynı zamanda; Ruh sağlığı sorunları yeti yitimine yol açar. Yeti yitimi kişinin kendinden beklenen iş, okul, ev, toplumsal roller ve kendine bakabilme  işlevlerini giderek yitirip üretici niteliğini ve sosyalliğini kaybetmesi ve görevlerini aksatması anlamına gelir. Birçok hastalıkta kişide yeti yitimine yol açan olumsuz etkiler ortaya çıkmaktadır. Ruh sağlığı sorunları kişide yeti yitimine yol açması bakımından tahmin edilenin tersine ön sıralarda yer almaktadır.

Ruh sağlığı sorunu olanlar tedaviye başvurmaktan kaçınmaktadır. Ruhsal sorunu olanların toplumdan dışlanmadığı bir tarihsel geçmişimiz olduğu halde, günümüzde  kentleşme ve nüfus artışı gibi nedenlerle günümüzde ruhsal sorunu olanların damgalanması ve dışlanması da toplumsal boyutta soruna yol açmaktadır. Damgalama ve dışlama bir yandan ruh sağlığı sorunu olanların tedavi başvurusundan kaçınmasına yol açmakta, öte yandan da ruh sağlığı sorunlarının çözümüne ilişkin hiçbir geliştirme çalışması yapılmaması sonucunu vermektedir.

Ruh sağlığının ve ruhsal hastalıkların özgül yönlerine dikkat çekilmesi amacıyla Dünya Ruh Sağlığı Federeasyonu (WFMH) tarafından başlatılan “10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü’nde” ruh sağlığı alanına yatırım yapılmadığı takdirde, ruh sağlığı bozuk bireylerden oluşan ve ruh sağlığı bozuk bir toplumda diğer yatırımların verimli olmayacağı hatta bir anlamı olamayacağı vurgulamalıdır. Ruhsal hastalıklar seçici davranmaz; herkese, her kültürde ve yaşamın her evresinde olabilir. Gerek bireylerin yaşadığı ruhsal hastalıkların tanı, tedavi ve rehabilitasyonunun en iyi koşullarda yapılabilmesi için ciddi yatırımların gerekli olması, gerekse toplum genelinde şiddet, zorlama, diyalog eksikliği ve  hoşgörüsüzlükle mücadele için yine insana yatırım yapılması gerekmektedir.

Koruyucu ruh sağlığını iyileştirmek amacıyla ülkemizde ve ilimizde çalışmalar yapılmaktadır:

Ruh sağlığının iyileştirilmesinin önemine dair toplumda, sağlık meslek gruplarında bilinç geliştirmek.
Önyargı, ayrımcılık ve eşitsizlikle aynı anda mücadele etmek, ruh sağlığı sorunları olan insanları desteklemek ve onların bu sürece etkin katılımını sağlamak
Sağlığı geliştirmeyi, hastalıkları önlemeyi, tedavi, rehabilitasyon, bakım ve iyileşmeyi kapsayan bütüncül ve etkili ruh sağlığı sistemleri tasarlamak ve uygulamak.
Bu alanlarda etkili, uzman ekipleri oluşturmak.
Hizmetlerin planlanması ve geliştirilmesinde temel noktalardan biri olan hizmeti kullananların ve hasta yakınlarının deneyim ve bilgilerinden yararlanmak, onları sürece dahil etmek
Ruh sağlığı konusunda hassas gruplar olan çocukların, gençlerin, kadınların ve yaşlıların ruh sağlığına yönelik programlara ağırlık vermek, eğitimler düzenlemek
Ağır ruh sağlığı sorunları olan insanlara toplum içinde, soyutlanmadan etkili ruh sağlığı hizmetleri sunmak amaçlarımız arasındadır.