Çocuklarda Astıma Dikkat!

Medical Park Elazığ Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Melih Yaman Çocuklarda Astım Hastalığı hakkında bilgiler verdi.

“Astım, hava yollarının daralması ile kendini gösteren ve ataklar (krizler) halinde gelen bir hastalıktır. Hastalar ataklar arasında kendilerini iyi hissederler. Astımda hava yollarında

mikrobik olmayan bir iltihap vardır. Bu hasarlanmayla hava yollarında aşırı bir hassasiyet gelişmesi sonucu sık sık öksürük, hışıltı, nefes daralması şikayetlerinin ortaya çıkmasıyla sonuçlanan duruma astım veya alerjik bronşit veya spastik bronşit denilmektedir.

Astımın bilinen tek bir nedeni olmamakla birlikte, çocuğunuzun rahatsızlığına etki eden birden fazla etmen olabilir. Bu etmenler arasında genetik yatkınlık, erkek cinsiyet, ırk, atopi, beslenme ve çevre, sigara dumanı, hava kirliliği sayılabilir.

Çocukluk çağında astım % 90 oranında alerjik kökenlidir. Ev içi alerji yapıcı maddelerin bronşlarda yarattığı hassasiyet; soğuk hava, egzersiz, solunum yolu enfeksiyonları, kimyasal kokular, hava kirliliği ve sigara dumanı gibi uyaranlarla temas sonucu astım belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olur. Bunun yanında alerjik olunan maddeye bir anda aşırı maruz kalmak da öksürük, hırıltı, nefes darlığı belirtilerine yol açabilir.

Allerjenler çevremizde yaygın olarak bulunan, genellikle zararsız olan ve herkesi etkilemeyen ancak duyarlı kişilerde sorunlara neden olabilen maddelerdir. Kişiler bunları bilmeli ve korunmalıdır. Bunlardan önemli olanları:

• Polenler

• Ev tozu akarları

• Küf mantarı sporları

• Hamamböceği

• Hayvan tüyleri

• Bazı besinler: Süt, yumurta, fıstık, fındık, ceviz, balık,

buğday, soya gibi.

Çocuğunuzun astımı varsa yalnız değilsiniz! Türkiye’deki çocuklarda bölgesel farklılık olmakla beraber astım sıklığı %8-20 arasında değişiyor.

• Öksürük: Genellikle kurudur, balgamlı da olabilir, balgam genellikle beyaz renklidir. Üst solunum yolu enfeksiyonlarından (nezleden) sonra 3 haftadan uzun süren öksürük, özellikle gece yoğun olan, egzersizle, gülmeyle artan öksürük astımı düşündürür.

• Hışıltı: Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonu (nezle), egzersiz ve sigara dumanına maruziyet ile tetiklenen hışıltı astımda görülebilir.

• Nefes darlığı

• Göğüste sıkışma hissi

Astım tanısı koymada en değerli tanı aracı şikayetlerin hikayesidir. Öksürük, hırıltı, hışıltı ve / veya nefes darlığı belirtilerinin varlığı ve bu belirtilerin bronş acıcı tedaviyle veya kendiliğinden kaybolması, ancak bir süre sonra tekrar ortaya çıkması ön planda astımı düşündürür. Yattıktan sonra veya sabaha karşı yaklaşık 30 dakika süreyle devam eden ve bronş genişletici ilaçlara olumlu yanıt veren öksürük atakları da aksi ispat edilene kadar astım kabul edilmelidir. Doktor muayenesinde akciğerlerde bronş daralmasına ait bulgular gözlenmesi de tanıyı destekler.

Astımlı kişilerde solunum yolu enfeksiyonlarının astım ataklarını tetiklediği bilinmektedir. Astımlı bireylerde basit bir soğuk algınlığı, nefes darlığına yol açabilmektedir.

• Astım ilaçları genellikle hava yoluyla alınır.

• Hava yoluyla alınan ilaçların çocuklarda ara cihaz ile kullanılması gerekir.

• Toz veya çiğneme tabletleri de kullanılabilir.

İmmunoterapi yöntemlerinde dil altı damla ve cilt altı enjeksiyon şeklinde uygulanabilmektedir. Tedavi başarısı oldukça yüksektir. Tedavi seçiminin hastaya göre seçilmesi ve ilaçların doğru teknikle kullanılması tedavi başarısında çok önemdir.

Sigara içiyorsanız, çocuklarınızın yanında sigara içmeyin. Çocukların yanında sigara içmek, astım krizlerinin şiddetini ve sıklığını artıracaktır. Ayrıca, sigara dumanına maruz kalarak büyüyen çocuklarda astım görülme ihtimali daha yüksektir. Şiddetli astımı olan çocukların influenza (grip) ve pnömokok – zatürree, menenjit ve kan enfeksiyonuna neden olan bir bakteri – aşısı olmaları önerilir. Bu hastalıklar çocuğunuzun astım belirtilerini kötüleştirebilir. Sağlıklı bir kiloda kalmak da çocuğunuzun astım hastalığını daha iyi kontrol edebilmesine yardımcı olacaktır. Sağlıklı bir kiloyu korumanın yolu, dengeli, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizden geçer. Düşük yağ içeren, lif yönünden zengin, bol taze meyve ve sebzenin (günde en az 5 porsiyon) yanı sıra tam tahılları da içeren bir beslenme önerilir”.