Diyabete Bağlı Böbrek Hastalığı

Medical Park Elazığ Hastanesi Üroloji Uzmanı, Op. Dr. Veysel Yüzgeç, diyabetin böbrekte ne gibi hasarlara yol açtığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Diyabet, Avrupa ve Amerika’da son dönem böbrek hastalığının en sık nedeni olarak yer alıyor.  Türkiye’de de diyabetik nefropati (diyabete bağlı böbrek hastalığı) son dönem böbrek yetersizliğinin nedeni olarak ön plana geçmiş durumda. Hem tip1 hem de tip 2 diyabetli hastaların yüzde 20-30’unda böbrekte problem geliştiğine dikkat çeken Medical Park Elazığ Hastanesi Üroloji Uzmanı, Op. Dr. Veysel Yüzgeç, diyabetin böbrekte ne gibi hasarlara yol açtığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Diyabetik nefropatide, yani diyabete bağlı böbrek hastalığında idrarda protein kaçağı (proteinüri ), vücutta şişlik (ödem), tansiyon yüksekliği ve böbrek yetersizliği görülür. Ancak bu belirti ve şikâyetler son dönemlerde ortaya çıkar. Hastalık çok uzun süre sessiz seyreder.

Diyabete bağlı böbrek hasarını erken evrede yakalamak için mikroalbuminüri denen özel bir idrar tetkikini yılda 1-2 kez mutlaka yaptırmak gerekiyor. Yapılan tüm çalışmalar diyabetli hastalarda erken dönemde böbrek hasarı tespit edilip tedavi edildiği takdirde aşikâr böbrek yetersizliğine gidişin belirgin şekilde geciktirildiğini gösteriyor. Diyabetin başlangıç yaşı ve diyabetin süresi de böbrek etkilenmesinin şiddetini değiştiren etkenler arasında yer alıyor. En az yüksek şeker kadar yüksek tansiyon, yüksek kan yağları da böbrek hasarını artırmaktadır. Ayrıca şişmanlık, sigara içimi ve genetik yatkınlık da böbrek hasarını belirleyen diğer risk faktörlerini oluşturuyor.

Diyabete bağlı böbrek hastalığından korunma ve tedavide ilk olarak kan şekerinin normal düzeylerde tutulması yani 3 aylık açlık-tokluk kan şekeri ortalamamızı gösteren HbA1c’nin ≤ 7 olması gereklidir.

Ayrıca diyabetli hastalarda böbrek hasarının engellenmesi için en az kan şekeri kadar kan basıncının da normal düzeylerde tutulması gerekiyor. Bu anlamda sıkı kan basıncı kontrolü çok önemli. Yapılan çalışmalar diyabetli hastalarda kan basıncının 130 /80 mm Hg değerlerinin altında tutulması gerektiği belirlenmiştir. Bu yüzden kan basıncının mutlaka bu değerlerin altında tutulmasına çalışılmalıdır. Hasta için en iyi kan basıncı şikâyete neden olmayan en düşük değerdir.  ACE inhibitörü ve ARB grubundan tansiyon düşürücü ilaçların hastaların tansiyonu normal iken dahi başlanması çok önemli. Çünkü yapılan çalışmalar bu grup ilaçların erken dönemde kullanıldığı taktirde böbrekleri koruduğunu gösteriyor.

Kan yağlarının, beslenmenin düzenlenmesi ve gereğinde ilaç tedavisi ile düşürülmesi de diğer korunma yöntemleri arasında yer alıyor.

Sigaranın bıraktırılması, vücut ağırlığının kontrolü, fiziksel aktivitenin sağlanması en az ilaç tedavisi kadar önemlidir.

Ayrıca gereğinde yiyeceklerle alınan protein miktarının kısıtlanması ise diğer bir tedavi yaklaşımları arasında bulunuyor.

Ancak diyabet hastasında ilerlemiş böbrek yetersizliği varsa diyaliz ve böbrek transplantasyon tedavisi uygulanıyor.