Kanserden Değil Gecikmeden Korkun!

Kanser tedavilerinde önemli gelişmeler olsa da hala en hayat kurtarıcı yöntemin erken teşhis olduğunu söyleyen Medical Park Elazığ Hastanesi Radyasyon Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Egehan, “sağlık kontrollerinizi, taramalarınızı ve check-up’larınızı sakın ihmal etmeyin. Hiç değilse yılda bir gününüzü sağlığınıza ayırın” dedi.

Medical Park Elazığ Hastanesi Radyasyon Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Egehan; ‘çağın hastalığı’ haline gelen kanserin nedenlerini ve korunma yollarını anlattı: “Sağlık Bakanlığı verilerine göre kanser giderek artıyor. Türkiye’de son 6 yılda kanserli hasta sayısında yüzde 100’e yakın artış olduğu (118bin à 216 bin) ortaya çıkıyor. Bu artışın önümüzdeki yıllarda da sürmesi bekleniyor. Türkiye bundan 10 sene öncesine kadar gelişmiş ülkelere göre daha az kanser hastası olan bir ülkeydi. Ancak son yapılan araştırmalar, kanserli hasta sayısında gelişmiş ülkelere yaklaştığımızı gösteriyor. Kanserli hasta sayısının daha da artması bekleniyor. Bu konuda spekülasyonlar çok. Ancak temel olarak, yaşam süresinin uzamasıyla kanserin bir miktar daha artmasını bekliyoruz. Buna karşılık sigara tüketiminin azaltılmasına yönelik çalışmalar ve kansere zemin hazırlayan yeni yaşam tarzına yönelik toplumu bilinçlendirme çalışmaları ve bunun vereceği iyi sonuçlarla bir miktar azalma da beklenebilir.

Dünyada ve Türkiye’de kadınlarda en çok meme kanseri, erkeklerde en çok prostat kanseri görülüyor. Diğer çok görülen kanserleri; akciğer, kolon (kalın barsak kanseri), mide ve yemek borusu, pankreas, kadınlarda rahim ağzı (az gelişmiş ülkelerin birçoğunda 1. sıradadır) ve over, böbrek ve karaciğer kanserleri (bu da bazı az gelişmiş ülkelerde çok sık), gırtlak ve baş-boyun bölgesinin kanserleri diye sıralayabiliriz.

Kansere yakalanan hasta sayısı dünyada giderek artmaktadır. Ama rakamlar korkutucu da olsa, erken tanı ve koruyucu tedbirler sayesinde birçok kanser türü önlenebiliyor veya iyileştirilebiliyor. Bunun için yapılması gereken; kansere yakalanmadan koruyucu tedbirleri almak, düzenli aralıklarla kanser taraması yaptırmak ve erken teşhisi sağlamak.

Sonuç olarak kanser, önlenebilir ve erken teşhisle tedavi edilebilir bir hastalıktır. Kanserden değil, geç kalmaktan korkmalı! Çünkü erken teşhis hakikaten hayat kurtarır.

Kanser amansız hastalık değildir. Bizim için artık ‘öldürücü kanser türü’ diye bir kavram kalmadı. Çünkü organ kanserlerinin en agresif olanı bile erken yakalanırsa tam şifa elde edilebilir. Bizim için kanserin hangi organdan olduğundan çok yakalandığı evre önemlidir.

Özellikle ailesinde meme, over, rahim ve kolon kanseri olanlar onkoloji doktorlarının önereceği programa uymalı. Hastalık özellikle birince derecede akrabalarda ortaya çıkmışsa, bu kişilerde, normal insanlara göre kanser olma olasılığı yüksek demektir. Bunun dışında birinci derece akrabalarında kanser bulunan herkes, yaptırması gereken testler konusunda mutlaka doktorlarına danışmalı.

Sağlık hayattaki en önemli varlığımız aslında. Bunu insan ancak kaybedince anlıyor ve başka hiçbir şeyin öneminin olmadığını düşünüyor. Bu nedenle keşke herkes bir şikayeti olsun olmasın yılda bir gününü sağlığına ayırsa... Mutlaka bir test yaptırmanız gerekmez.Ama bir doktora danışıp, gerekirse muayene olup, sağlınızla ilgili konuşmasının bile birçok açıdan faydalı olacağını düşünüyorum.

Ailesinde belirli kanser tipleri sık görülenler veya genetik hastalığı olanlar onkoloji doktorlarına danışmalı.
Her kadın, cinsel yaşamı başladıktan sonra yılda bir kez jinekolojik muayene ve jinekoloğunun önereceği sıklıkta smear testi yaptırmalı.

Kadınlar meme muayenelerini ihmal etmemeli. Her kadın 35 yaşında meme muayenesine başlayıp, 40 yaşından itibaren yılda bir kez mamografi yaptırmalı.

Erkekler 50 yaşından itibaren yılda bir kez prostat muayenesi yaptırmalı ve yine yılda bir kez PSA baktırmalı.
Kadın erkek farkı gözetmeksizin 50 yaşından itibaren başlamak kaydıyla 5 – 10 yılda bir kolonoskopi yaptırılmalı.

Kanserli hasta sayısının artmasının birçok nedeni var:

UZAYAN ÖMÜRLER: Ortalama insan ömrü uzadıkça kanserli hasta sayısı artar. Her ne kadar çocuklar ve gençlerde de görülse de kanser vakalarının çoğu ileri yaşta ortaya çıkar. Özellikle 65 yaş üstünde kanser riski artmaktadır.
TEŞHİS YÖNTEMLERİ: İleri radyoloji ve cerrahi teşhis yöntemleri sayesinde daha önce tanı konamayan birçok kanser hastasına artık teşhis konabiliyor.
BAŞARILI TEDAVİLER: Daha önce birkaç aylık bir sürede kaybettiğimiz hastalar şimdi birkaç yıl ve daha uzun süreler yaşadıkça, toplam kanser hasta sayısı artmış görünüyor.
SİGARA BELASI: Ülkemizde geçmiş 30 yılda sigara kullanımındaki yaygınlık ve yoğunluk nedeniyle kanser (özellikle akciğer) hastalığında artış mevcut.
YANLIŞ BESLENME: Batı tipi beslenme tarzının yaygınlaşması; yani yağdan zengin, yoğun kalorili ve liften fakir diyet kanser riskini arttırır.
MODERN YAŞAM: Bazı modern kentsel hayatla birlikte gelen sorunlar da mevcut. Çevre kirliliği, egzersiz yapmama ve fast-food tarzı beslenme sonucu ortaya çıkan obezite, aşırı izolasyonlu evler, gıdaların saklanması için ilave edilen katkı maddeleri, stresli ve uzun saatler süren çalışma yaşamı, kadınlarda çocuk sahibi olamama veya geç çocuk sahibi olma gibi etkenler kanser riskini artırıyor.