Karbonmonoksit Zehirlenmesine Dikkat

Her yıl özellikle kış aylarında sobaların, kombilerin ve şofbenlerin yanmasıyla birlikte ülkemizin her bölgesinde çok sayıda karbonmonoksit (CO) zehirlenmesi meydana gelmekte, yüzlerce vatandaşımız hayatını kaybetmekte ve bir o kadarı da sakat kalmaktadır.

Karbonmonoksit doğal gaz ve karbon içeren kömür, odun, gaz yağı, propan gazı gibi yakıtların tam yanmaması, soba, şofben ve diğer araç gereçlerinin hatalı kullanılması ve havalandırmanın yeterli olmaması sonucunda oluşan dumanda yer alan zehirli bir gazdır. Bu yakıtların tam yanmasını sağlamak için ortamda yeterli ve sürekli oksijen bulunmalı (menfezler, hava girişi), atık gazlar yeterince güçlü bir akımla drene edilmelidir (bacalar, gaz çıkışı).

Karbonmonoksit renksiz, kokusuz, tatsızdır ve tahriş edici özelliği yoktur. Fark edilmesi zor bir gaz olan karbonmonoksit sessiz katil olarak adlandırılır. İnsanlar zehirlendiğinin farkına bile varmadan bir daha uyanamayacakları bir uykuya dalarlar.

Ortamda biriken karbonmonoksit solunum yoluyla alındığında kana karışır. Kanda oksijenin yerini alır. Kalp ve beyin gibi hayati organlara oksijen gitmesi engellenir ve bu durum ölüme sebebiyet verir. Gazın yüksek düzeyde alınması birkaç dakika içinde ölüme neden olmaktadır. Karbonmonoksit zehirlenmesi her yıl pek çok insanın ölümüne, kalıcı hasarlara ve sakatlıklara neden olmaktadır.

Karbonmonoksit Zehirlenmesinin Belirtileri

Karbonmonoksit zehirlenmesinin belirtileri çok ayırt edici olmayabilir.

Zehirlenme belirtileri:

Aşırı yorgunluk
Halsizlik, keyifsizlik
Baş ağrısı
Baş dönmesi
Düşünme güçlüğü, zihin karışıklığı, dikkat bozukluğu, unutkanlık
Uyuşma, karıncalanma
Grip benzeri belirtiler
Bilinç kaybı
Oksijen yetersizliğine nedeniyle deride kırmızılaşma (vişne rengi cilt)
Kısa soluk alma
Mide bulantısı ve kusma
Rehavet çökmesi
Solunum güçlüğü
Göğüs ağrısı
Göğüste sıkışma, solunum durması
Kalp durması

 Her yıl genç, yaşlı binlerce insan onları neyin öldürdüğünün farkına bile varmadan, kitap okurken, televizyon seyrederken ya da uyurken karbonmonoksit zehirlenmesinden ölmektedir.

Karbonmonoksit Zehirlenmesinin Nedenleri:

Bacaların usulüne uygun olmaması
Hava menfezlerinin kapatılması
Kalitesiz yakıt kullanılması
Yatarken sobaya kömür ilave edilmesi
Soba hava giriş çıkışlarının kapatılması

SOBALI BİR ODADA UYUYORSANIZ ASLA GÜVENDE DEĞİLSİNİZ.

KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ GEÇİRDİĞİNİZİ DÜŞÜNÜYORSANIZ

Hemen pencereleri açın ve ortamın havalandırılması sağlayın.
Hızla ortamdan uzaklaşın ve açık havaya çıkın.
112 Acil Yardım Servisini arayın.

Karbonmonoksit Zehirlenmesinin Önlenmesi:

Karbonmonoksit zehirlenmesinden korunmak için evin içinde ve civarında ve iş yerlerinde almamız gereken birçok önlem bulunmaktadır.

Bu önlemler:

Kullandığınız soba, ocak, gazlı ısıtıcılar, fırın, şömine gibi bütün yanmalı aletleri sertifikalı ve eğitimli profesyonellere düzenli olarak kontrol ettirin.
Sobanızı aşırı doldurmayın. Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt koymayın.
Sobanızı tutuştururken yakıtın üstten yanmasını sağlayın, sobanızı alttan yakmayın.
Kontrol edilmemiş ve havalandırması olmayan ısıtıcıların bulunduğu odalarda uyumayın.
Bacanızın temizliğini her yıl düzenli olarak yaptırın. Düzenli olarak baca deliğini kontrol edin ve havalandırmanın yeterli olduğundan ve yanan gazın rahat bir şekilde dışarı verildiğinden emin olun. Bacanıza, yağmur suları, kuşlar, vb. maddelerin girmesini engellemek için mutlaka başlık kullanın.
Menfezleri kapatmayın, bacalı ısıtıcılarınızın bulunduğu odalara mutlaka menfez takın!
Bu ısıtıcıları daima kullanım kılavuzlarına göre kullanın.
Yanma esnasında gerekli olduğu durumlarda kapı ve pencereleri açarak havalandırın.
Bacalı şofbenlerinizi banyolarınıza yerleştirmeyin. Aspiratörleriniz ile bacalı kombi ve şofbenlerinizi aynı bacaya bağlamayın!
Dumanın hızlıca birikeceği kapalı yerlerde herhangi bir yakıtla yanan araç gereç kullanmayın.
Oturduğunuz ve uyuduğunuz yere yüksek standartlarda karbonmonoksit dedektörü monte ettirin.
Bu dedektör yüksekte veya tavanda olmalı çünkü karbonmonoksit havadan hafiftir ve tavanda birikir.
Arabanızı motoru çalışırken garajda bırakmayın.
Sobalarınızın temizlik ve bakımına özen gösterin..
Karbonmonoksit zehirlemesinin belirtileri ve yapılması gerekenler hakkında bilgi sahibi olun.

Şofben Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar

Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli.
Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına vb. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı.
Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekâna takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı.
Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı.
Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli.
Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde dedektör bulundurulmalı.
Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit - çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır.