Sağlık Çalıştayı Yapıldı

Elazığ’da 2015-2025 yıllarını kapsayan Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Çok Sektörlü Ulusal Eylem Planı Çalıştayı’nın açılışı ve Elazığ İli Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Davranışsal ve Metabolik/Fizyolojik Risk Faktörleri Araştırması Lansmanı gerçekleştirildi.

Toplantıya Elazığ Valisi Ömer Faruk Koçak, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanı Prof. Dr. Seçil Özkan, Fırat Üniversitesi Rektörü Prof. Dr.Kutbeddin Demirdağ, Prof.Dr. Yasemin Açık, Sağlık İl Müdürü Uzm. Dr. Selahattin Karakoç, Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreteri Uzm. Dr. Tarkan Özdemir, Halk Sağlığı Müdürü Uzm.Dr. İbrahim Halil Akkuş, İl kurum müdürleri ve sağlık çalışanları katıldı. 

Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Ofisi Program Yöneticisi Toker Ergüder "Türkiye Cumhuriyeti, Dünya Sağlık Örgütü küresel eylem planı doğrultusunda 2015-2025 yılları bulaşıcı olmayan hastalıklar çalışmalarını dünya genelinde başlatan ilk ülkelerden biri olmuştur. Bu amaçla düzenlenen yüksek düzeyli istişare toplantılarının ikincisinin 18-20 Aralık arasında Elazığ’da yapılması kararlaştırıldı. Bu nedenle bugün buradayız. Toplantının verimli geçmesini temenni ediyorum" şeklinde konuştu.

Daha sonra konuşan Elazığ Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreteri Uzm. Dr. Tarkan Özdemir de, sağlık alanında özellikle son 12 yılda yaşanan değişiklikler ve dinamizm hiç azalmadan devam ettiğini söyledi. Uzm. Dr. Özdemir, "12 yıl önce nasıl muayene olacağımızı, nasıl ilaç alacağımızı ve özellikle kronik hastalıklarda ilaç raporu alabilmek için çektiğimiz çileyi ya da çektirdiğimiz çileyi düşünüp kıyaslarsak hangi noktaya geldiğimizi daha iyi anlamış oluruz" ifadelerini kullandı.

Sağlık İl Müdürü Uzm. Dr. Selahattin Karakoç da, "Biz sayın valimizin Elazığ’a atanmasından sonra Dünya Sağlık Örgütü ile çok yakın çalışmaya başlamıştık. Toplum Ruh Sağlığı eylem planı çerçevesinde çalışmalarımız devam ediyor. Onlar buradalarken acaba bulaşıcı olmayan hastalıklarla ilgili ilimizde bir saha araştırması yapabilir miyiz diye konuşurken bu çalışma ortaya çıktı. Bu çalışmayı yaparken Kamu Hastaneleri Birliğinin çok büyük desteğinialdık. Onlara da teşekkür ederiz. Bu çalışmanın dünya sağlığına katkılar getirmesini temenni ediyorum" dedi.

Şehirleşmenin bulaşıcı olmayan hastalıkları artırdığına dikkat çeken Fırat Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kutbeddin Demirdağ da, bulaşıcı olmayan hastalıklar kavramının son zamanlara kadar olmadığını söyledi. Prof. Dr. Demirdağ, "Geçen yüzyılda hatta son çeyrek yüzyılda dünyada önemli bir problem haline geldi. Hala bazı ülkelerde devam etmekle beraber dünyadaki gelişmişlere paralel olarak şehirleşmenin getirdiği yaşam tarzı beraberinde bulaşıcı olmayan hastalıklarında artmasına neden oldu. Risk faktörlerinin belirlenmesi elbette önemli. Bazı risk faktörleri genetik olarak var. Çoğu risk faktörlerinin önlenebilir olması bu çalışmayı o açıdan önemli kılıyor. Önlenebilir risklerin de tabiki belirlenmiş olması ve arkasından uygulanması gerekiyor" diye konuştu.

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanı Prof. Dr. Seçil Özkan da dünyadaki ölümlerin yarısının kronik hastalıklardan kaynaklandığının altını çizerek, "Türkiye olarak sağlıkta çok yol aldık. Bulaşıcı hastalıklarda büyük adımlar attık ve belli bir seviyeye geldik. Beklenen yaşam süresi uzadığı, yaşam tarzı değişiklikleri olduğu için ve değişik risk faktörleriyle karşılaştığımız için karşımıza kronik hastalıklar çıkıyor. Öncelikle kronik hastalıklarda birincil koruma dediğimiz risk faktörlerini yok etmeye çalışmalıyız. Tütünden tutunda obezite ile mücadele ve çevresel faktörlere kadar risk faktörleri ile savaşmamız gerekiyor. Bu süreçte toplumun sağlık eğitimini alması, farkındalık kazanarak davranış değişikliği kazandırma süreci gerçekten çok önemli ve bu konuda tüm sektörlere çok önemli görevler düşüyor. Arkasından ikincil koruma stratejisi olan erken tanı ve tedaviye yönelmemiz gerekiyor. Hem daha insancıl hem de daha az maliyetli bir sürece girmemiz gerekiyor. Daha sonra üçüncül koruma dediğimiz tedavi ve rehabilitasyonla birlikte sekelleri önlemek ve yaşam kalitesini yükseltmek için çaba göstermemiz gerekiyor. İşte bu süreçte araştırmalar çok değerli. Mevcut durumumuz nedir, risk faktörlerimiz uluslararası kat sayılarla aynı düzeyde midir? Biz bu eylem planlarının birincil, ikincil ve üçüncül koruma planlarını hazırlarken nelere dikkat etmeliyiz? Bunun için altyapımızı, araştırmalarımızı ve analizlerimizi yapmamız gerekiyor. Bu sürecin Elazığ’da başlamasında ve Sayın Valimizin liderliğinde olması da gerçekten başarıya ulaşacağımız konusunda umutlandırıyor. İl örneği olarak göstereceğimize emin olduğumu belirtmek istiyorum.  Eylem planının şöyle bir özelliği var. Dünya Sağlık Örgütünün eylem planına organize bir şekilde eylem planı hazırlayan ilk ülke olacağımıza eminim. Çok sektörlü süreçte Bakanlığımızda büyük bir adım attık. Sayın Başbakanımızın liderliğinde bir Başbakanlık Genelgesi de hazırlandı. Şuanda imzada. Türkiye’de hastalıklarla mücadelede, sağlıkta başarıya ulaşmada çok sektörlü eylem programları geliştireceğiz ve bunları hayata geçireceğiz. Çok sektörlülükte ülke düzeyinde Başbakanlığımızın liderliği, il düzeyinde sayın valimizin liderliği çok değerli. Bu gün sunulacak olan araştırmalardan davranışsal, metabolik, fizyolojk risk faktörlerinin araştırılması Türkiye’de ilk yapılan araştırma diye söyleyebilirim. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Çıktılarının bizi çok iyi yönlendireceğine, bize fayda sağlayacağına eminim. Bu anlamda Dünya Sağlık Örgütünün işbirliği ile Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Çok Sektörü Eylem Planımızın ilk adımı ve verimli, faydalı, uygulanabilir bir eylem planı olacağına eminim. Emeği geçecek, çalışacak, gönül verecek herkese, değerli yöneticilerimize şimdiden çok çok teşekkür ediyorum. Herkese sevgi ve saygılarımı sunuyorum”  şeklinde konuştu.

Vali Ömer Faruk Koçak, sağlığı etkileyen faktörlerin aslında bir çok Bakanlığı da yakından ilgilendirdiğini söyledi. Vali Koçak, "Türkiye son on yılı aşkın süredir birçok alanda büyük değişimler yaşadı. Bunun belki de en önemlisi sağlıkta yaşanan değişim ve dönüşümdür. Bunun sonuçlarını da birçok alanda aldık. Ancak değerli rektörümüzün de ifade ettiği gibi Cumhurbaşkanımızın da ifade ettiği gibi bulaşıcı olmayan hastalıklar bunun içerisinde önemli bir yer almakla beraber henüz istediğimiz oranda başarışa ulaşamadığımız alanlardan bir tanesi. bundan sağlık sektörünü ne kadar sorumlu tutabiliriz diye bir soru sorarsak tahmin ediyorum yanlış hatırlıyorsam düzeltirsiniz. Bunlara etki eden sağlık sektörünün veya sağlık bakanlığının bu faaliyetleri oran olarak yüzde 20 civarında. Bunun dışındaki faktörler genelde sağlığın sosyal belirleyicileri dediğimiz alandan geliyor. Yani sağlık dışı aldığımız kararlar oradaki faaliyetlerimiz ve ayrıca kişisel davranışlarımız alışkanlıklarımız biraz önce başkanımız söyledi. Başbakanımız bununla ilgili bir genelge yayınlayacak ve bu konuya sahip çıktı. Dünya Sağlık Örgütünden arkadaşlarımız hatırlayacaklardır. Bir süredir söylenen bir söz var. Sağlık Bakanları aynı zamanda Başbakanlardır. Biz bunu tersine çevirip Başbakanlar aynı zamanda Sağlık Bakanlarıdır dedik. Çünkü sağlığı etkileyen faktörlerin birçoğu Sağlık Bakanlığının dışındaki bir çok bakanlığı ilgilendiren hatta toplumun alışkanlıkları dolayısıyla birçok alanı ilgilendiren hususları kapsıyor. İlde vali de aynı zamanda bir sağlık müdürüdür, bir halk sağlığı müdürüdür diyebiliriz geniş anlamda. Çünkü sağlığı etkileyen faktörlere baktığımızda vali olarak bende bu konuyla ilgilenmek durumundayım." dedi.

Konuşmaların ardından Fırat Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalında görevli Prof. Dr. Yasemin Açık, Dokuz Eylül Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalında görevli Prof. Dr. Bülent Kılıç ve Halk Sağlığı Müdürü Uzm.Dr. İbrahim Halil Akkuş eylem planıyla ilgili sunum gerçekleştirdi.

Prof. Dr. Yasemin Açık yaptığı sunumda Elazığ İli Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Davranışsal ve Metabolik/Fizyolojik Risk Faktörleri Araştırmasının başlangıç aşamasından itibaren yaptıkları çalışmaları ve araştırmanın sonuçlarına değindi.

Elazığ Halk Sağlığı Müdürü Uzm.Dr. İbrahim Halil Akkuş sunumunda Elazığ İli 2015-2017 Eylem Planını ve 4 ana amaç altında yapılması hedeflenen  faaliyetleri katılımcılara anlattı.

Prof. Dr. Bülent Kılıç toplantının son konuşmacısı olarak çıktığı kürsüde konu ile ilgili iyi uygulama örneği olarak bulaşıcı olmayan hastalıklar açısından araştırma kapasitesinin artırılması konusunda bir sunum gerçekleştirdi.