28 Temmuz Dünya Hepatit Günü

Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Hepatit Birliği tarafından “Dünya Hepatit Günü” olarak belirlenen 28 Temmuz günü, kamuoyunun dikkati hepatit hastalıklarına çekmek amacıyla bütün dünya da olduğu gibi ülkemizde de bazı etkinlikler düzenlenmektedir.

Hepatit çoğunlukla virüslerden bulaşır. Hepatit hastalığının 7 türü olup A, E, F tipi hepatitler, virüs bulaşan su ve besin maddelerinin ağızdan alınması ile oluşur. B, C, D, G türü hepatitler ise kanla temas, tükürük ve cinsel ilişki yoluyla bulaşır.

Hepatit A, Hepatit A virüsünün neden olduğu bir karaciğer hastalığıdır. Ülkemizde, genellikle okul çağı çocuklarında sık görülür. Tuvalet hijyeni kötü olan kişilerin ellerini yıkamaması ve sonrasında yiyecek-içeceklere dokunması sonucu kişiden kişiye bulaşır. Bu nedenle, kişisel hijyenin ve sağlık koşullarının yetersiz ve kötü olduğu toplu yaşanan yerlerde kolayca yayılır.

Hepatit B ve C hastalığına sebep olan virüsler sessizdir. Pek çok insan farkında olmadan bu virüsü almış olabilir ve hiçbir belirti olmaksızın bu virüsü taşıyabilir. Tedavi edilmez ise her iki virüste karaciğer sirozuna neden olabilir. Siroz ise kanama, asit, koma, karaciğer yetmezliği gibi yaşamı tehdit eden hastalıklar ya da ölümle sonuçlanabilir. Uzun süreli hepatit B hastalığında siroz ortaya çıkmadan önce de karaciğer kanseri görülebilir. Çoğu insan hepatitten ziyade AIDS’e yakalanmaktan daha çok endişelenir, fakat her sene dünya çapında hepatit B veya C hastalığından ölenlerin sayısı küçümsenemeyecek düzeydedir.

Hepatit B ve Hepatit C hastalıklarının bulaşma yolları şunlardır:

Kan ve diğer vücut sıvılarıyla bulaşma.
Deri bütünlüğünün bozulduğu durumlarda   (kesik-açık yara vb) mikrobun bulaşması.
Cinsel ilişki.
Hepatit taşıyıcı gebeden bebeğine bulaşma.

Hepatit B Risk Grupları: Hepatit B' li anneden doğan bebekler, Hepatit B taşıyıcısı kişi ile aile içi temas edenlerden aşısız olanlar, Çok sayıda cinsel eşi olanlar ve para karşılığı cinsel ilişkide bulunanlar, Kan ve kan ürünleri kullananlar, Hemodiyaliz uygulanan kişiler, Damar içi ilaç bağımlıları ,Hasta ve hasta çıkartıları ile teması bulunan tüm sağlık personeli, Toplu halde bulunulan yerlerde (okullar, kreşler, kışlalar, yurtlar, huzurevleri, v.b.) yaşayanlar, Steril olmayan aletlerle yapılan sünnet ve kulak delme gibi işlemler de Hepatit B' nin bulaşması için önemli bir risk oluşturmaktadır.

Berberler, kuaförler, manikür-pedikürcüler, itfaiye personeli, askerler, polis memurları, kazalarda ve afetlerde ilk yardım uygulayan kişiler de risk grubunda yer almaktadır.

Hepatit B ve Hepatit C tipi sarılık mikroplarından korunmak için dikkat edilmesi gereken kurallar şunlardır:

Tıraş bıçağı, diş fırçası, küpe, tırnak makası gibi kişisel malzemeleri diğer insanlarla paylaşmaktan kaçınılmalı, dövme veya piercing yaptırırken temiz iğneler kullanıldığından emin olunmalı, berbere gidildiğinde kullanılmamış traş bıçağı ve steril edilmiş ustura kullanıldığından emin olunmalı, cinsel ilişki sırasında, özellikle çok eşli durumlarda, mutlaka prezervatif kullanılmalı, uyuşturucu kesinlikle kullanılmamalı, sağlık görevlileri enjeksiyon uygulamasını güvenli yöntemlerle gerçekleştirmeli, tek kullanımlık enjektör kullanılmalı, gebeler mutlaka B tipi sarılık mikrobu olup olmadığına ilişkin test yaptırmalıdır.

Ailede (özellikle anne baba kardeş eş gibi yakın akrabalarda) sarılık hastası, siroz veya karaciğer kanseri hastası varsa mutlaka test yaptırmalıdır.

Aşılanma: Hepatit A ve B virüsünden korunmanın en etkili yolu aşılanmaktır. Ülkemizde Hepatit A aşısı, çocuklara 18. ay ile 24. ayda ücretsiz uygulanmaktadır. Hepatit B aşısı da güvenli ve etkili bir aşıdır. Ülkemizde Hepatit B aşısı, 1998 yılından beri her yeni doğan bebeğe ücretsiz olarak doğum yapılan hastanelerde ve aile hekimliğinde uygulanmaktadır. Hepatit B aşısı bebeklere doğumda, 1.ayın sonunda ve 6.ayın sonunda; çocuklara ve risk grubunda olan kişilere 0.-1.-6. aylarda toplam 3 doz ücretsiz olarak sağlık kuruluşlarımızda uygulanmaktadır. Hepatit C hastalığına karşı aşı henüz bulunmamaktadır.

Elazığ Halk Sağlığı Müdürü Uzm.Dr. İbrahim Halil AKKUŞ hepatit tanısı alan kişilerin mutlaka tedavi olmaları ve sağlıklı yaşam yöntemlerini uygulamaları gerektiğini bildirerek bu uygulamaların hem hasta olan bireylerin kendi sağlığı hem de çevrelerindeki kişilerin sağlığı açısından çok önemli olduğunun unutulmaması gerektiğini sözlerine ekledi.